Vermoorde Bredevoortse missionaris Jan de Vries krijgt nieuwe plaquette

AALTEN - Vijftig jaar nadat pater Jan de Vries in 1964 in Belgisch Congo werd vermoord kreeg deze missionaris ter nagedachtenis een plaquette in de muur van de katholieke kerk in Bredevoort. Nu deze kerk verkocht is en een andere bestemming heeft gekregen, kon deze muurschild niet uit de muur 'meegenomen' worden. Voor Bredevoort restte de enige optie een nieuwe te ontwerpen en deze plaquette een nieuwe plek te geven die voor elke Bredevoordenaar toegankelijk is. Dit gaat op maandagavond 24 juli gebeuren. De gedenksteen krijgt een plaats bij het R.K. kerkhof.

In de jaren'60 braken er in verschillende landen in Afrika een onafhankelijkheidsstrijd los. Zo ook in het voormalige Belgisch Congo. In dat land werkte pater Jan de Vries als missionaris van de katholieke kerk van zijn geboortedorp Bredevoort. Hij en missionaris Frans ten Bosch uit Lichtenvoorde vonden bij de strijd de dood. Ze zijn bruut vermoord. Hun lichamen zijn nooit teruggevonden.

Wie was pater Jan de Vries eigenlijk?

Jan de Vries werd in 1911 in Bredevoort geboren als tweede kind in een gezin van elf kinderen van ’Tramchef’ Johan de Vries en Aleida Wensink. Al jong voelde Jan roeping om missionaris te worden. Hij volgde de opleiding aan het klein- en grootseminarie van de Priesters van het H.Hart van Jezus (SCJ). Op 14 juli 1935 werd hij priester gewijd. Op 20 juli droeg hij zijn eerste heilige mis op in de Sint Georgiuskerk van Bredevoort. Dat werd toen met een groot feest gevierd.

Een maand later vertrok hij naar de missie in Belgisch Congo in Afrika. Het was daar nog zeer primitief, men leefde in hutjes en de bevolking werd ook onderdrukt en ‘dom gehouden’ door de Belgische machthebbers. Het werk van Jan de Vries bestond uit preken, dopen, missen opdragen, scholen stichten en onderhouden en ziekenzorg opzetten. Daartoe moest hij lange tochten door het oerwoud maken. In 1960 werd Congo onafhankelijk. Onmiddellijk brak er een burgeroorlog uit, gepaard gaand met anarchie. Op dat moment was Jan de Vries op familiebezoek en herstellende van ziekte in Bredevoort. Men raadde hem aan om hier te blijven maar Jan de Vries wilde terug naar ‘zijn kinderen’ in Congo. In 1964 brak er een nieuwe opstand uit van de zogenaamde Simba’s die het vooral voorzien hadden op de blanken. Een groep paters, zusters, dominees en anderen werden gevangen genomen en mishandeld. Daaronder Jan de Vries uit Bredevoort en Frans ten Bosch uit Lichtenvoorde. Eind november 1964 werd een groep paters bijeengedreven en bij een rivier vermoord.

De moord op Jan de Vries en Frans ten Bosch maakte in de Achterhoek een enorme indruk. Beiden kregen een straat naar zich genoemd, Frans ten Bosch in Lichtenvoorde en Jan de Vries in Bredevoort. In de katholieke Sint Georgiuskerk van Bredevoort werd een plaquette geplaatst met de tekst: ‘Pater Jan de Vries, vermoord in Congo 1964’. In november 2014 werd 50 jaar na het overlijden een herdenkingsdienst gehouden in Bredevoort. Er verscheen toen ook een boekje: Pater Jan de Vries, een man met een missie’, geschreven door Hans de Graaf. Ook in Congo zijn de vermoorde missionarissen niet vergeten. Er is een herdenkingsmonument in Kisangani. Hier wordt elk jaar stilgestaan bij de moord op de paters. In 1980 werd dit monument bezocht door paus Johannes Paulus II.

In 2021 werd de katholieke kerk in Bredevoort gesloten. Men heeft toen geprobeerd de stenen plaquette te verwijderen. Dat lukt niet zonder het te beschadigen. Daarom is besloten om een nieuwe plaquette te maken. Die komt dus nu in het monumentale baarhuisje op het kerkhof.