Nieuwe gedenksteen voor vermoorde Bredevoortse missionaris

AALTEN - Hoewel katholiek Bredevoort de missionaris -een katholiek ontwikkelingswerker- Jan de Vries in 1960 aanraadde niet terug te gaan naar Congo, deed de pater dat wel. Zoals hij zelf zei: "Mijn plaats is bij mijn kinderen daar". Hij overleefde de burgeroorlog niet. Op 27 november 1964 werd hij bij een rivier bruut vermoord. Voor hem is ooit een gedenksteen in de muur van de katholieke kerk gemetseld. Toen bleek dat deze -nadat de katholieke kerk in 2021 gesloten werd- er niet uitgehaald kon worden, is een nieuwe gemaakt. Deze werd maandag 24 juli onthuld in het baarhuisje op de oude katholieke begraafplaats aan de Bolwerkweg.

Hoewel katholiek Bredevoort de missionaris -een katholiek ontwikkelingswerker- Jan de Vries in 1960 aanraadde niet terug te gaan naar Congo, deed de pater dat wel. Zoals hij zelf zei: "Mijn plaats is bij mijn kinderen daar". Hij overleefde de burgeroorlog niet. Op 27 november 1964 werd hij bij een rivier bruut vermoord. Voor hem is ooit een gedenksteen in de muur van de katholieke kerk gemetseld. Toen bleek dat deze -nadat de katholieke kerk in 2021 gesloten werd- er niet uitgehaald kon worden, is een nieuwe gemaakt. Deze werd maandag 24 juli onthuld in het baarhuisje op de oude katholieke begraafplaats aan de Bolwerkweg.

De hoosbuien die maandagavond langstrokken kon het groepje betrokkenen van de katholieke gemeenschap uit Bredevoort niet deren. De doorgang naar de katholieke begraafplaats bood voldoende beschutting. De ruisende regen, de stilte die dat geluid heeft in combinatie met de stille eerbied voor de doden, brengen gedachtes terug naar de gruwelijkheid van een oorlog. In 1960 vierde Jan de Vries hier zijn zilveren priesterfeest in Bredevoort. In datzelfde jaar werd Congo onafhankelijk. Vrijwel meteen brak er een burgeroorlog uit die jaren aanhield. Hij vond dat hij terug moest om bij de mensen te zijn. In november 1964 brak er weer een opstand uit. Een groep blanke paters, zusters, zendelingen en anderen werden in gijzeling genomen. Daaronder de paters Frans ten Bosch uit Lichtenvoorde en Jan de Vries uit Bredevoort. Hun lichamen zijn nooit gevonden. Waarschijnlijk in de rivier van de jungle gegooid. Bredevoort zal het nooit weten.

Als hij terugkwam uit Congo werd hij ingehaald

De nieuwe 'gedenksteen' is een plaquette die op de muur van de doorgang van het baarhuisje is bevestigd. Het moment van de onthulling gaat gepaard met een kleine plechtigheid gevolgd door een heilig katholiek gebruik, een wijding, met gezegend water besprenkeld zoals dat gebeurt rond de kist van een overledene bij een begrafenis. Het geweld waarmee de regen maandagavond valt past bij het boekje dat de Bredevoortse pater schreef over het land, de dieren, de mensen en zijn missiewerk voor de schooljeugd: 'Het oerwoud ruist', met pentekeningen van eigen hand. Voor die tijd was Jan de Vries een grootheid in Bredevoort. Als hij wel eens terugkwam werd hij ingehaald, ging naar de scholen on te vertellen over de goedheid van het toenmalige ontwikkelingswerk in dit arme Afrikaanse land. Er werd van alles ingezameld en dat werd meegenomen.

Ontwikkelingswerker en zendeling

Jan de Vries werd geboren aan de Ambthuiswal in Bredevoort, in het grote gezin van ‘tramchef’ de Vries. Hij kon goed leren en was idealistisch. Hij wilde pater worden om in de missie te gaan werken om het evangelie van Jezus Christus te verkondigen. Op 14 juli 1935 werd hij priester gewijd. Een week later droeg hij zijn eerste heilige mis op in Bredevoort; dit ging gepaard met een groot feest. Enkele maanden later vertrok hij als pater van het Heilig Hart van Jezus naar Belgisch Congo. Hij trok daar door de oerwouden om te preken, kerkjes en schooltjes te stichten en de ziekenzorg op te zetten. Een zwaar en afmattend werk in de tropische hitte.

Jaarlijkse herdenking

In Congo is het missiewerk van Jan de Vries niet tevergeefs geweest. Er is een bloeiende katholieke gemeenschap. Op het kerkhof Makisa in Kisangani is een monument opgericht voor de vermoorde geestelijken. Jaarlijks is daar een herdenking. Ook in Bredevoort is Jan de Vries niet vergeten. In de katholieke kerk werd een plaquette ingemetseld in de kerkmuur van de H. Sint Georgiuskerk . Ook werd in Bredevoort een straat naar hem vernoemd: de Pater Jan de Vriesstraat.
In 2021 werd de katholieke kerk echter gesloten. Het lukte niet om de plaquette uit de muur te halen zonder die te beschadigen. Daarom besloot Katholiek Kontakt Bredevoort een nieuwe gedenksteen te laten maken. Deze plaquette is geplaatst in de doorgang van het baarhuisje op de oude rooms-katholieke begraafplaats aan de Bolwerkweg. Pater Jan de Vries heeft geen graf maar heeft op deze wijze toch een herdenkingsplek, dicht bij de graven van zijn ouders, familieleden en dorpsgenoten.