Expositie Geef de namen een gezicht – Rademakersbroek

AALTEN - Nationaal Onderduikmuseum presenteert de expositie “Geef de namen een gezicht –
Rademakersbroek” als resultaat van jaren onderzoek.
Geef de namen een gezicht
Tot voor kort kenden wij slechts hun naam. Maar wie waren deze mannen? Waar kwamen zij
vandaan? Welke rol speelden zij bij het verzet? Wat waren hun verhalen? Nationaal
Onderduikmuseum doet al jaren onderzoek naar deze tragedie. Na meer dan 75 jaar krijgen de
46 mannen van het Rademakersbroek eindelijk een gezicht.
Massa executie op 2 maart 1945
De razzia van Putten, de executies bij de Woeste Hoeve en de Waalsdorpervlakte zullen velen
bekend in de oren klinken. Echter ook in de Achterhoek vindt in de nadagen van de oorlog een
dramatische gebeurtenis plaats. Het zuiden van Nederland is al in 1944 bevrijd, de rest van
Nederland maakt dan nog een barre winter door. De bezetter voelt zich in het nauw gedreven en
tracht met vergeldingsacties het verzet in Nederland te breken. Na een mislukte verzetsactie,
waarbij vier Duitse militairen omkomen, worden 46 mannen geëxecuteerd op een akker van
boerderij De Tol aan het Rademakersbroek in Varsseveld. Ze zijn als zogenaamde
Todeskandidaten uit gevangenis De Kruisberg in Doetinchem gehaald en afkomstig uit heel
Nederland. De jongste is pas 18 jaar, de oudste 65.
Jaarlijkse herdenking
De executie van deze 46 mannen (de meesten actief in het verzet) heeft diepe en onuitwisbare
sporen achtergelaten op de omgeving en bij de nabestaanden. Jaarlijks is er op 2 maart een
herdenking op de plek waar in 1949 een verzetsmonument werd geplaatst. Nabestaanden,
betrokkenen en schoolkinderen herdenken jaarlijks gezamenlijk de levens van de 46 overleden
mannen. Het graan groeit in 1945 op de fusilladeplek hoger en de korrels zijn dikker. “Van dit
graan zal niemand eten” zegt de landbouwer E.J. Kraaijenbrink, die het graan oogst. Hij bewaart
de aren en vanaf 1949 zijn deze in een stolp bij het monument zichtbaar.
Helaas kan ook dit jaar de herdenking bij het monument geen doorgang vinden vanwege de
coronabeperkingen.
Expositie, requiem en film
Nationaal Onderduikmuseum heeft alle moeite gedaan een alternatief programma te organiseren.
Vanaf 3 maart a.s. is in het museum de tentoonstelling te bezoeken met de verhalen van de 46
mannen. Ook dit jaar werken diverse kunstenaars mee aan de expositie, die wordt vormgegeven
door Berna Bonekamp. Dat geldt ook voor nabestaande Kirsten Zimmerman, die in opdracht van
het Nationaal Onderduikmuseum onderzoek deed naar de achtergronden van de mannen. De
inmiddels landelijk bekende musicus/pianist Matthijs Stronks (Aalten 1980) maakt in
samenwerking met diverse artiesten een eigentijds requiem ter herinnering aan de mannen.
Joppe Roos (JR Producties) maakt een korte film ter gelegenheid van 2 maart 2022. Thea
Zweerink (Varsseveld) heeft een atelier in de cel van de voormalige gevangenis de Kruisberg
waar een van de mannen opgesloten zat. Haar bijzondere serie portretten van de mannen wordt
in een aparte expositie in de Marktkamer van het Museum gepresenteerd. Tevens werken
kinderen van de basisschool de Meeander (Heelweg) mee aan het educatieve programma.
Bovendien werken ook de Duitse Judith von Tora (spoken word artist) en beeldend kunstenaar
Astrid Dekkers mee.

Begeleidend aan de tentoonstelling zal het Nationaal Onderduikmuseum verdiepende lezingen
met betrekking tot “Geef de namen een gezicht – Rademakersbroek” programmeren in de
Koppelkerk in Bredevoort. Meer informatie is te vinden op www.nationaalonderduikmuseum.nl
Geef de namen een gezicht – Rademakersbroek | Van 2 maart 2022 tot en met 5 maart 2023 te
zien in het Nationaal Onderduikmuseum in Aalten.

Foto: Nationaal Onderduikmuseum