BORCULO – Het is vandaag precies honderd jaar geleden dat Borculo diep in het hart geraakt werd. Een allesverwoestende cycloon legde het Achterhoekse stadje volledig in puin. In slechts zeven minuten tijd wordt het Achterhoekse stadje compleet in puin gelegd. Drie mensen komen om het leven, honderden anderen raken gewond. Vandaag wordt daar bij stilgestaan.
De verwoesting en de herdenking. – Foto: Omroep Gelderland
De Joriskerk in Borculo zit vanochtend bomvol met mensen. Veel mensen komen met enige regelmaat, maar vandaag zijn er toch ook veel mensen die de kerk niet zo vaak van binnen zien. De stormramp mag niet vergeten worden en daarom zijn ze vandaag in de kerk.
'We moeten geschiedenis blijven vertellen'
“Het is belangrijk dat we de geschiedenis blijven vertellen”, zegt Peter Nieuwenhuis voorzitter van de Historische Vereniging Borculo. “De afgelopen maanden is er hard gewerkt om dit jaar stil te staan bij de unieke orkaan die honderd jaar geleden over Borculo raasde”, gaat hij verder. “Zo is er een openluchtspel opgevoerd, zijn er stadswandelingen en zijn we vandaag in de kerk.”
Tijdens de dienst wordt er op verschillende manieren stilgestaan bij de ramp. Zowel in woord als in muziek klinkt de ramp door de kerk. In de kerk staan de woorden: “Als hij spreekt zoo doet hij eenen stormwind opslaan”. Of het de juiste zin is die op de muur gekomen is na de herbouw van de kerk wordt tijdens de viering in twijfel getrokken. Belangrijk voor de voorgangers is de daadkracht van de inwoners te benadrukken. En een parallel te trekken met rampen die nog steeds overal ter wereld gebeuren.
Burgemeester op de puinhopen
Na de ramp pakte toenmalig burgemeester De Muralt zijn rol. Volgens Nieuwenhuis was het een bijzondere man: “Hij stond letterlijk op de puinhopen, nodigde alle pers uit en dat zorgde er voor dat Borculo landelijk nieuws werd en uiteindelijk zelfs buiten de landsgrenzen.
De voorloper van 'Giro 555'
Overal werden acties opgezet en er werd een steuncomité opgericht door de Muralt. Dat werd de blauwdruk voor het tien jaar later opgerichte Nationaal Rampenfonds, dat we nu kennen als Giro 555.”
Een nazaat van de burgemeester van 100 jaar geleden, is vandaag aanwezig tijdens de herdenkingsdienst. Robert de Muralt is de achterkleinzoon van de toenmalige burgervader. Robert de Muralt wist van zijn familiegeschiedenis, maar pas tien jaar geleden leerde hij veel meer. “Ik kwam toen in contact met Peter Nieuwenhuis en daarna leerde ik veel meer. Mijn overgrootvader was voor die tijd uniek en hij wist de wegen te vinden. Hij was de juiste man op de juiste plek”, zegt De Muralt.
De tekst gaat verder na de video:
Inmiddels weet De Muralt de weg naar de Achterhoek goed te vinden. Hij komt graag naar Borculo; hij plant er zelfs zijn vakantie anders voor: “Ik voel me hier altijd welkom. Het lijkt wel alsof de lijn met vroeger hersteld is, terwijl ik mijn voorvaderen helemaal niet ken en de ramp ook niet heb meegemaakt.”
Na de dienst onthult hij een nieuwe zonnewijzer op de kerktoren. De oorspronkelijke zonnewijzer verdween tijdens de ramp; een restant zit nog in de muur van het Brandweermuseum.
Centrum Borculo compleet verwoest
Het was een heel heftige ramp, waarbij – wonderbaarlijk genoeg – maar drie mensen zijn omgekomen. Er waren meer dan 200 gewonden. Op foto’s kun je zien hoe erg Borculo vernield is. Er stond in het centrum bijna niets meer overeind. 240 huizen werden verwoest.
Meer activiteiten
Borculo staat deze maand op meerdere momenten stil bij de ramp. Grote vraag is bijvoorbeeld of Borculo of een ander Gelders dorp of stadje anno 2025 ook getroffen kan worden door een soortgelijke natuurramp. Klimaatverandering met veel hogere temperaturen en veel zwaardere regenbuien zouden invloed kunnen hebben. Op 29 augustus wordt hier tijdens een symposium bij stilgestaan. Dan wordt ook een belevingscabine geopend. In deze speciaal gebouwde cabine kunnen mensen de ramp ervaren.
Daarnaast kun je vanaf vandaag wandelen door Borculo en de geschiedenis van de stad via een speciaal ontworpen app op straat beleven. In deze app leren de wandelaars niet alleen over de cycloon, maar ook over bijvoorbeeld het Joodse verleden.
Verwoestende storm van honderd jaar geleden komt tot leven op podium
Zó komt de Borculose cycloon van 1925 weer tot leven
De verwoestende storm van 1925 in Borculo herbeleven? Dat kan bijna!
Geschreven door Melanie Lokate
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@leuk.fm