LICHTENVOORDE – De Zwarte Cross is niet alleen het grootste en meest bonte festival van Nederland, maar inmiddels ook het toneel van een grootschalig waterexperiment. Met Project WijWater zet de organisatie in op een volledig circulair en toekomstbestendig watersysteem. Regen, afvalwater, urine én het beruchte gooibier: alles blijft binnen het festivalterrein en krijgt een tweede leven.
Zwarte Cross lanceert revolutionair waterproject: ‘Eigen Water Eerst!’ – Foto: Martin Hols
Waar bezoekers feesten, bier drinken en dansen, wordt achter de schermen hard gewerkt aan innovatieve wateroplossingen. Project WijWater, dat inmiddels wordt gedragen door 19 partners (12 overheidsinstanties en 7 bedrijven), is gestart als antwoord op strengere Europese waterwetgeving (Kaderrichtlijn Water).
In 2024 werd de eerste testversie uitgerold, inclusief het succesvolle ‘Mestzak City’ – een megabuffer van 3 miljoen liter waarin afvalwater tijdelijk werd opgeslagen en gefaseerd afgevoerd. Zo werd overbelasting van de lokale waterzuivering voorkomen.
Van waterkwaliteit naar waterbeschikbaarheid
De focus verschuift in 2025 van waterkwaliteit naar waterbeschikbaarheid. Door extreme weersomstandigheden – van stortbuien tot droogte – komt de watervoorziening steeds vaker onder druk te staan. Het festivalterrein ligt in het kwetsbare zandgebied van Oost-Nederland, waar water snel wegstroomt richting de IJssel. In 2018 leidde dit zelfs tot een drinkwatertekort tijdens het festival, wat de noodzaak onderstreepte van een slimmer waterbeheer.
Circulair watersysteem: geen druppel verloren
De ambitie van Project WijWater is helder: een gesloten waterkringloop op het terrein. Een greep uit de opvallende experimenten tijdens Zwarte Cross 2025:
•Baas in eigen bron: Grondwater wordt lokaal gezuiverd tot drinkwaterkwaliteit.
•Lokale waterzuivering: Afvalwater wordt ter plekke gezuiverd en hergebruikt.
•Urine als meststof: Urine wordt omgezet in bruikbare nutriënten voor kringlooplandbouw.
•Slimme drainage: Regenwater wordt opgevangen en benut voor droge periodes.
•De ‘Glasbak’: Een ondergrondse waterbuffer zorgt voor noodvoorraad tijdens onttrekkingsverboden.
Ook worden er al diverse waterbesparende technieken toegepast: van toiletten die spoelen met oppervlaktewater en vliegtuigtoiletten tot de supersnelle PowerShower, die 90% minder water verbruikt, en natuurlijk de klassieke Dixi, die geheel zonder water werkt.
Zwarte Cross als voorbeeld voor de toekomst
De festivalorganisatie benadrukt dat deze experimenten breder toepasbaar zijn – in steden, de landbouw en industrie. De opgedane kennis wordt publiek gedeeld en moet leiden tot duurzame oplossingen in heel Nederland. Project WijWater heeft inmiddels navolging gekregen in andere regio’s, zoals bij festivals als DGTL en Sail in Amsterdam, en Decibel en Awakenings in Noord-Brabant.
“De Zwarte Cross laat zien dat een feestje geven en pionieren in duurzaamheid prima samengaan,” aldus de organisatie. “Door samen te werken met overheid en bedrijven willen we niet alleen het festival toekomstbestendig maken, maar bijdragen aan een bredere watertransitie.”
Geschreven door Sven Dimmendaal
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@leuk.fm